22 czerwca 2023 r. weszła w życie nowa ustawa o przeciwdziałaniu przemocy domowej. Najistotniejszą zmianą, jaka ma miejsce w związku z nowelizacją przepisów jest zastąpienie zwrotu „przemoc w rodzinie” na „przemoc domowa”. Intencją ustawodawcy jest bowiem chęć uniknięcia stygmatyzacji rodzin, wskazując, że nie tylko w środowisku rodzinnym dochodzi do aktów przemocy.
Przemocą domową zgodnie z zapisem w nowej ustawie jest: jednorazowe albo powtarzające się umyślnie działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, a w szczególności:
- narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia;
- naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną;
- powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołującym u tej osoby cierpienie lub krzywdę;
- ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia zatrudnienia, uzyskania samodzielności finansowej – przemoc ekonomiczna;
- istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia, udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej – cyberprzemoc.
Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie rozszerza również krąg osób, określonych jako osoby doznające przemocy domowej. Mogą nimi być:
- małżonek, także w przypadku, gdy małżeństwo ustało lub zostało unieważnione, oraz jego wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich małżonkowie;
- wstępni, zstępni oraz ich małżonkowie;
- rodzeństwo oraz ich wstępni i zstępni oraz ich małżonkowie;
- osoby pozostające w stosunku przysposobienia i małżonkowie;
- osoba pozostająca obecnie lub w przeszłości we wspólnym pożyciu oraz jej wstępni, zstępni, rodzeństwo oraz ich małżonkowie;
- osoba wspólnie zamieszkująca i gospodarująca oraz jej wstępni, zstępni, rodzeństwo oraz ich małżonkowie;
- osoba pozostająca obecnie lub w przeszłości w trwałej relacji uczuciowej lub fizycznej, niezależenie od wspólnego zamieszkiwania i gospodarowania;
- małoletni wobec którego jest stosowana przemoc domowa;
- małoletni będący świadkiem przemocy domowej stosowanej wobec osób wskazanych powyżej.
Istotną zmianą w ustawie jest fakt, że nie tak jak dotychczas, wszczęcie procedury „NK” następowało, gdy dochodziło do przemocy w rodzinie lub środowisku osób wspólnie zamieszkujących, teraz ochroną zostały objęte osoby niezamieszkujące razem, a także dzieci będące świadkami przemocy domowej. Zastąpiono definicję „członka rodziny” na „osobę doznającą przemocy w domowej” oraz „osobę stosującą przemoc w rodzinie”.
Po nowelizacji ustawy zespołowi interdyscyplinarnemu przypisano zadania o charakterze strategicznym, przez które będzie kształtowana lokalna polityka przeciwdziałania przemocy domowej, z kolei do zadań grup diagnostyczno-pomocowych będzie należało rozpatrywanie spraw indywidualnych.
Ważne zmiany zawarte w nowej ustawie dotyczą między innymi:
- osoby stosujące przemoc domową będą zobowiązane do udziału w programach korekcyjno – edukacyjnych lub psychologiczno – terapeutycznych;
- osoby stosujące przemoc domową będą zobowiązane do przedstawienia zaświadczenia o przystąpieniu oraz ukończeniu takiego programu;
- wobec osoby stosującej przemoc domową w przypadku uchylania się od tego obowiązku, ustawodawca przewidział karę grzywny, a nawet ograniczenia wolności (art.66 kodeksu wykroczeń);
- zakończenie procedury „NK” obliguje członków grupy diagnostyczno -pomocowej do 9 miesięcznego monitorowania stanu bezpieczeństwa osób, które doznawały przemocy w rodzinie.
Od roku 2010 ustawodawca wprowadzał różne, istotne zmiany w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy. Były to kolejno: aktualizacja nazewnictwa, skreślenie preambuły z ustawy, zmiana definicji osoby doznającej przemocy domowej oraz osoby stosującej przemoc domową, a także nadanie zespołom interdyscyplinarnym uprawnienia do kierowania osób stosujących przemoc domową do programów korekcyjno – edukacyjnych lub psychologiczno – terapeutycznych. Innym, ważnym elementem zmiany, jest również rozszerzenie uprawnień Policji i Żandarmerii Wojskowej w zakresie zapewnienia osobom doznającym przemocy domowej bezpieczeństwa, poprzez zastosowanie czternastodniowego zakazu kontaktu i zakazu zbliżania się do osoby doznającej przemocy domowej.
Zmiany, jakie wprowadza nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej rodzą pewne obawy, ale także nadzieję na podniesienie skuteczności działań na rzecz przeciwdziałania przemocy domowej.
Jeżeli jesteś osobą doznającą przemocy domowej lub jesteś jej świadkiem, chcesz pomóc, poniżej znajdziesz informacje, co zrobić, gdzie zgłosić sytuacje, które budzą twój niepokój.
Na terenie gminy Kęty działa Zespół Interdyscyplinarny rozumiany jako grupa specjalistów współpracujących ze sobą w sposób skoordynowany, w celu skutecznego reagowania na informacje o przemocy domowej. Jeśli jesteś ofiarą lub świadkiem przemocy, nie jesteś pewien czy to co widzisz lub słyszysz jest przestępstwem, w takich sytuacjach zgłoś się do:
Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kętach, siedziba Działu Wspierania Rodziny – Kęty, ul. Sobieskiego 41
tel. 33 845 25 51, 513 068 339
poniedziałki, środy, czwartki, piątki – 7:00 – 15:00
wtorki – 7:00 – 20:00
Punktu Informacji i Wsparcia i Pomocy dla Osób Dotkniętych Przemocą Domową, siedziba Działu Wspierania Rodziny w GOPS w Kętach – Kęty, ul. Sobieskiego 41
poniedziałki, środy – 15:00 – 18:00
PORADNICTWO:
psychologiczne, pedagogiczne, prawne, terapeutyczne, grupa DDA
Komisariatu Policji w Kętach, ul. Krakowska 25
tel. 47 832 65 00 (codziennie – całą dobę);
alarmowy 112
Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Kętach
tel. 33 845 20 36 wew. 36
Powiatowego Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Oświęcimiu, ul. Dąbrowska 139
tel. 33 476 01 03, 510 374 573
od poniedziałku do piątku – 7:00 - 22:00
PORADNICTWO:
psychologiczne, pedagogiczne, prawne, terapeutyczne, konsultacje dot. rozwiązywania problemów rodzinnych, mediacje rodzinne, terapie uzależnień, hostel (w zakresie tymczasowego schronienia), program edukacyjno – korekcyjny dla sprawców przemocy domowej).
Jesteś w trudnej sytuacji, szukasz wsparcia, możesz także szukać pomocy pod następującymi numerami bezpłatnych telefonów:
- Ogólnopolski Telefon dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” 801-120-002;
- Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka 800 12 12 12;
- Kryzysowy Telefon Zaufania - wsparcie i porady psychologiczne 116-123;
- Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży 116-111;
- Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawach bezpieczeństwa dzieci 800-100-100 Linia czynna od poniedziałku do piątku, w godzinach 12.00-15.00;
- Policyjny Telefon Zaufania ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie - ogólnopolski 800-120-226;
Ważne: wszystkie osoby pokrzywdzone przemocą domową mogą skorzystać z pomocy oferowanej przez Fundusz Sprawiedliwości. Dla uzyskania pomocy ze środków Funduszu nie jest wymagane, aby toczyło się postępowanie karne.
Całą dobę działa Linia Pomocy Pokrzywdzonym +48 222 309 900
Stop przemocy domowej!
